Mam pytanie odnośnie przekładów Biblii. Jaki przekład jest najlepszy? Czy też wszystkie są dobre? Jak oceniłbyś przekłady: Warszawski i Nowego Świata? Jakim przekładem Ty lubisz się posługiwać?
Nie ma przekładu doskonałego! Biblia, którą uważamy za słownie natchnioną, nie jest żadnym z przekładów jakie posiadamy, gdyż wszystkie z nich są ludzkiego pochodzenia, a tłumacze i kopiści popełnili sporo błędów. Tłumaczenia różnią się, mają swoje mocne i słabe strony.
Pismo Święte – w którym tłumaczeniu najlepiej je czytać?
Biblia Gdańska pisana staropolszczyzną jest w wielu miejscach najwierniejszym polskim tłumaczeniem Pisma Świętego. Z drugiej strony, liczni czytelnicy cenią sobie Biblię Warszawską za jej współczesny, zrozumiały język. Interesujące są również tłumaczenia dokonane przez katolickich uczonych – Biblia Tysiąclecia i Biblia Poznańska [uwaga, zawierają one apokryfy, które nie są częścią Słowa Bożego], mimo że część tłumaczeń dostosowana została do wyznawanych przez nich doktryn i poglądów. Ten sam zarzut moglibyśmy postawić twórcom Przekładu Nowego Świata.
W codziennych studiach biblijnych przydają się wszystkie dostępne tłumaczenia. Oczywiście, jedno z nich można uznać za podstawowe, korygując je jednak w razie błędnych tłumaczeń.
Jak zdecydować, które tłumaczenie wersetu odpowiada tekstowi hebrajskiego lub greckiemu?
Kiedyś bez dogłębnej znajomości języków biblijnych było to niemal niemożliwe. Dziś sytuacja zmieniła się za sprawą słowników i konkordancji biblijnych, których zakup będzie jednym z najlepszych dokonanych przez badacza Biblii.
Konkordancja biblijna Stronga
Wydawnictwo Na Straży opublikowało kilka lat temu Biblię Gdańską opracowaną według metody Jamesa Stronga. Ten amerykański biblista ponumerował słowniki wyrazów hebrajskich i greckich, a następnie każdemu słowu w angielskiej Biblii przyporządkował kod numeryczny odpowiadający jednemu ze słów w ponumerowanych słownikach. W ten sposób czytelnicy Biblii nie znający języków oryginalnych uzyskali szerszy dostęp do fachowej wiedzy biblijnej. Posługując się kodem numerycznym można było sięgnąć do słownika, aby sprawdzić definicję słowa lub wyszukiwać inne wystąpienia danego słowa hebrajskiego lub greckiego w Biblii.
W ten sposób możliwe jest przeegzaminowanie licznych nauk i zbadanie czy istotnie wypływają one z Biblii. Jakiś czas temu przyjrzeliśmy się np. występowaniu w Nowym Testamencie słów gehenna, hades i tartaros (i ich różnym tłumaczeniom). Czy potwierdzają one doktrynę o ognistym piekle z wiecznymi mękami? Nasze studia wykazały, że zaprzeczają jej.
Podobne pomoce są już dostępne również dla innych przekładów (warto sprawdzić choćby konkordancje i leksykony wydawnictwa Vocatio).
*****
Aktualizacja, 07.03.2021 r.
Kilka wydawnictw podjęło się dokonania uwspółcześnienia przekładu Biblii Gdańskiej. Niestety, jak zauważyliśmy, bardzo często są to przekłady wielce różniące się od tego starego tłumaczenia. Najlepszym z takich dzieł jest obecnie Uwspółcześniona Biblia Gdańska i choć także nie jest to dzieło doskonałe, chętnie dostarczymy tego przekładu wszystkim potrzebującym. Zainteresowanych prosimy o kontakt.
Czekamy na Wasze opinie na temat polskich tłumaczeń Biblii.
powstaje Uwspółcześniona Biblia Gdańska gdy będzie ukończone to dzieło najlepsze polskie wydanie.
Też uważam, że to ciekawe tłumaczenie! Jak na razie można już korzystać z Nowego Testamentu. Może ktoś wie na kiedy planowane jest udostępnienie ksiąg ST?
UBG nie jest najlepszym tłumaczeniem Pisma na język polski z co najmniej kilku powodów. Przede wszystkim korzysta z przestarzałej edycji tekstu greckiego, czego skutkiem jest zawarcie w teście przekładów wersetów, które nie wyszły spod pióra natchnionych autorów Biblii. Następnie, język, którym napisana jest UBG, mimo że nieco uwspółcześniony, to jednak dalej w wielu miejscach kompletnie niezrozumiały.
W zupełności zgadzam się z Tobą, nabyłem i jestem zawiedziony. Np.List Ap.Pawła do Hebrajczyków 11/3.” Przez wiarę poznajemy że światy zostały ukształtowane….” wszystkie przekłady mają ten sam sens mimo zamiany słów natomiast UBG ten wers brzmi”Wiarą poznajemy że za sprawą Boga uporządkowana jest doczesność …”brak spójności z innymi przekładami. Mam BW. tz.brytyjka BT wydanie trzecie.BBrzeska staropolski język, mam zamiar jeszcze nabyć BPoznańską z orginalnym imieniem Jahwe
Jahwe to bożek z pustyni. Jehowah to poprawne imię tamto to slang zniekształcone. Studiuj biblie niesugeruj się ludźmi. Znajdź mi to imię w manuskrypcie. Najstarszy jaki znaleźli to 100 lat po Chrystusie na tym manuskrypcie została napisana Biblia angielska kjv 1611. To jest słowo Boże, nie ma błędu. Bóg powiedział że Jego słowo nieprzeminie. Jest napisane w Objawieniu Jana wyraźnie ktokolwiek zmieni słowa doda lub odejmie to Bóg mu doda lub odbierze… Bóg jest wszechmogący tzn zabezpieczył swoje słowo Boże. Jest jedna poprawna Biblia słowo w słowo. King James Bible 1611 authorised version. Najwierniejsza Polska to Gdańska Biblia. We wszystkich innych są źle użyte słowa, które wprowadzają w źle nauki , złe doktryny, Jeden Bóg Jedno słowo Boże w danym języku, Jeśli Bóg jest wszechmogący i jest w stanie nam zapewnić zbawienie na zawsze to tym bardziej był w stanie zabezpieczyć swoje słowo Boże, gdyby nie byłby wstanie tego zrobić znaczy że byłby niewszechmogacy i nie prawdomownym. Słowo Boże nie może być złamane, Bóg jest Prawda i jest Doskonały. Dziś jest przeniknięcie wroga i jego praca widoczna wszędzie, masa przekładów Bibli it, to nie pochodzi od Boga, Bóg nie jest Bogiem zamieszania. Najwierniejszym przekładem polskim jest Biblia Gdańska 1632, która jest najbardziej zbliżona do kjv 1611. Wróg zrobił wszystko by ją zniszczyć, czemu komuś by zależało by konspirować i niszczyć biblie. Bo Biblia Gdańska jest inna. W warszawskiej jest mnóstwo błędów. Chociażby słowo prawo zamienione na zakon? Wpisz sobie co to znaczy słowo zakon a prawo. Nie ma nic wspólnego. Zakonów nie było do pewnego wieku. Wpisz sobie kiedy pierwszy zakon powstał, Biblia była już napisana. Więc to zły przekład i złe słowo, w wielu nowych bibliach zastąpili słowo Błogosławiony na bogaty. Czemu Biblia mówi o imionach bożków? Bóg ma w tym swój cel. Jest to maskowanie szatana i diabłów i Słowo Boże je demaskuje. Złe duchy mają swoje imiona. Jezus dał władze apostołom by je rozpoznawali i wypędzali. Każdy zły duch ma swoje imię, za imieniem danego ducha jest jego unikalną manifestacja, stopień jaki ma i jaka ma moc. Szatan jest Cherubem. To nie anioł ale postać anielska, w bibli wielokrotnie mamy słowo użyte anioł nie znaczy że mamy doczynienia z samym aniołem tzn rodzaj stworzenia, ale z postacią duchowa, w bibli jest tylko 5 cherubow, 4 otaczających tron Boży którzy mają powiązania z ewangelia Marka, Mateusza, Łukasza i Jana i samym krzyżem i kierunkami w których zostali wysłani apostołowie. W nowych bibliach zmieszali Jezusa Chrystusa z Lucyferem, Biblia sama zabezpieczyła sie, mówi wyraźnie że będą uczyć innego Chrystusa i jeśli ktoś to robi to niech będzie przeklęty. Antychryst jest Chrystusem czyli naznaczonym inaczej, Biblia mówi o naznaczonym cherubie, czyli szatanie, ma to powiązania z gwiazda Wenus, gwiazdo poranku… , Zmieszali z tym Jezusa Chrystusa, bo Jezus powiedział że jest jak najjaśniejsza gwiazda. Pozmieniali słowa i próbują utożsamić Jezusa Chrystusa z Lucyferem. To są dwaj różni Chrystusi. W nowych bibliach są takie błędy że Goliat został zabity przez brata Dawida, albo brat Goliata przez Dawida. Przenikanie złych mocy wroga manifestuje się wszędzie. My żyjemy w ostatnich dniach , Duch Święty wszystko powstrzymuje , Jezus Chrystus trzyma pieczęcie i pozwala na tyle ile chce tym złym duchom. Nie szukajcie nowych Biblii i różnych tłumaczeń. UBG lub BG 1632. Najlepiej angielska KJV 1611 authorised version. Mógłbym podać masę wersów i słów które zmienili i zabrali z innych bibli. Ale napisałem żeby uniknąć pisania. Te biblie które wymieniłem czytajcie inne to śmietnik a Bóg spali ten smietnik. Co prawda Bóg może użyć nawet tej spropanowanej bibli dla swojej Chwały jeśli jest tam droga do właściwego Chrystusa Bóg użyje tego bo jest Wszechmogący dla Niego nie ma żadnej trudnej rzeczy.
A czy przypadkiem chrześcijański Bóg nie jest Wszechmogący, tylko Wszechmocny, ponieważ, stwarzając ludzi na swój obraz i podobieństwo, obdarzył ich wolną wolą, w którą nawet Bóg nie może ingerować? Znaczy może, bo potrafi, ale nie może, bo obiecał czy coś w tym stylu.
Gdzieś tak kiedyś usłyszałam, chyba za dzieciaka na religii w szkole, choć ręki nie dam sobie za to uciąć. Byłabym bardzo wdzięczna za rozwianie moich wątpliwości.
Nie wiem co Pan cytuję, ale to nie było UBG, bo w UBG ten werset tak brzmi:
List do Hebrajczyków 11:3 Przez wiarę rozumiemy, że światy zostały ukształtowane słowem Boga, tak że to, co widzimy, nie powstało z tego, co widzialne.
Może Pan cytuje Nową Biblię Gdańską?
Tylko Przekład który przywrócił należne miejsce Imieniu samego autora. Bo co powiedzieć o tych które zachowały imiona np fałszywych bogów jak Asztarte Zeus czy Baal a wyrugowały Imię Autora zakrywając się przeróżnymi argumentami? Co powiedzieć o Tłumaczach którzy dokonują takich rzeczy?
Jeżeli w manuskryptach nie ma imienia Bożego, to jeżeli pojawi się w jakimś tłumaczeniu, jest to robota człowieka, a nie Boga, a tym samym takie pismo przestaje być Pismem natchnionym. Chociażby z tego powodu z góry odrzucam książkę bibliopodobną nazwaną nie wiadomo czemu Biblią w przekłądzie Nowego Świata.
W greckich manuskryptach trudno znaleść imię boże w Hebrajskich już łatwiej.
Wiadomo że i w tych drugich go unikano z powodu przesądu, że imię to jest zbyt święte żeby je używać.
Ogólnie mówiąc o manuskryptach mówimy o kopiach oryginałów które mogły być nieco zmienione. Zresztą widać to na przykładach manuskryptów Hebrajskich gdzie w jednych występuje imię boże a w innych ale tym samym fragmencie już znikło.
Po za tym Jezus często cytował z pism Hebrajskich w których znajdowało się imię boże. Czy Jezus by je pomijał? wątpliwe, przecież jego imię znaczy „Jahwe jest zbawieniem”
Użycie imienia Bożego w Nowym Testamęcie wogóle nie zmienia jego sensu,jest to kolejny jakby synonim słowa Bóg, Pan, Wszechwładny itp Jahwe jest z nich jakby najbardziej personalny.
Jest to całkowicie bezsensowny hałas dookoła tego imienia, bo co to zmienia?
ponadto, w Biblii imieniem Bożym nie jest Jahwe ani Jehowa, tylko YHWH. W czasach przed Chrystusem dla Izraelczyków imię Boże było tak święte, że go nawet nie wymawiali. Do tej pory nie wiadomo jak wymawia się tetragram YHWH więc nie ma co się upierać przy jednej lub drugiej nazwie. A ponadto, kto z imienia i nazwiska był tłumaczem przekładu Nowego Świata? Jakie miał do tego kompetencje? Jeżeli nie wiadomo, to mogę śmiało stwierdzić że był to Mietek żul (a raczej John the tramp) spod brooklyńskiego monopolowego, prawda? A skoro to był Mietek żul to mogę stwierdzić równie dobrze, że jego kompetencje do tłumaczenia najważniejszego Pisma na świecie były żadne, więc zrobił to na pewno źle.
24.10.2020. Autor komentarza: TEDI.Odpowiem aut-orowi z dnia 11.10.2020.jeśli podejmujesz dys-kusję o tak ważnym temacie jakim jest stwórca Wsz-echrzeczy to jest to ktoś,kto posiada własne imię a nie tylko> JHWH<,kto nie posiada imienia nie istnieje
Dowody na istnienie imienia JAHWE proszę szukać w
muzeum w Jerozolimie i w Biblii w której te imię wys-
tępuje.Kim jest [bóg]z opisu Biblii?-żródło istnienia.
Czy niepowinno sie porownywac pism ze zwjami z morza martwego I tych ktore sa ukryte w Watykanie ? Mozna je tez znalesc w internecie, w Bibli pisze : Mateusza 6:33
Przekład Nowego Świata
33 „Stale więc szukajcie najpierw królestwa oraz Jego prawości,+ a wszystkie te inne rzeczy będą wam dodane.+
Zwoje z morza martwego nie mają nic wspólnego z Biblia i mają nauki gnostyczne atakujące Obraz Chrystusa, znaleziono je w 1947 roku, wtedy zaczęły pojawiać się ufo, są to manifestację demonów, Biblia mowi, że jeśli dostaniecie jakąś inna ewangelie od anioła to żeby nie wierzyć i osoba która ją przyjemnie ma być przeklęta. Mamy nie dać się zwieść człowiekowi. W Koranie jest napisane że jak Mahdi się pojawi czyli antychryst , dla muzułmanów to ich Mesjasz, jest to antychryst to oni znajdą starsze zwoje i udowodnią prawdę że Mahdi jest Mesjaszem a nie Jezus Chrystus. Tutaj jest dzieło diabłów pokazane. Apostoł Paweł miał zakaz nauki w Arabii. Czemu? Bóg znał ich serca, Ojcem Arabów jest Ismael brat Izaaka. Przeczytajcie sobie biblie i zrozumiecie co się dalej dzieje. Kogo Bóg chce to przeklnie kogo że chce to pobłogosławi. Ismael mieszkał na pustyni i był dziki jak zwierzę. Muzułmanów nie da się okiełznać, oni są dzicy. Nawet jak usłyszą prawdę to i tak cię zignorują. Mahdi ma panować 7 lat. Biblia mówi o antychryście panującym podczas 7 lat męki. Tutaj jest Bojaźń Boża. Bóg pokazuje nam że wykorzystuje ich tak samo jak wykorzystał Judasza by wypełnić pismo. W starym testamencie znaleźli imię za pomocą komputera tylko w języku Hebrajskim. Barak Hussain Obama. W nowym testamencie tylko w angielskiej bibli King James biblie 1611 znaleźli w 13 rozdziale Objawienia Jana to samo imię Barak Hussain Obama. Widziałem bestie wychodząca z morza, mająca tułów Leonarda, stopy niedźwiedzia i pysk lwa. Bóg dał mi bojaźń by obliczyć znak bestii: Allah Barak Hussain Obama =666 to jego imię. Barak znaczy Piorun lub błogosławiony, Hussain z arabskiego znaczy lider władca Chrystus lub naznaczony, Obama znaczy z wysokich miejsc . Allah znaczy Bóg. Biblia mówi o szatanie Bogu tego świata, Jezus powiedział że widział szatana spadającego z nieba jak piorun, walczymy przeciwko siła nieczystym z wysokich miejsc. Ismael był pobłogosławiony ale nie tak jak Izaak. Antychryst ma być czarny, biały, azjata – czyli izraelita. Mieszanka każdego czemu by każdego zadowolić. Obama ma piegi jak leopard ciapki, Judasz pocałował Jezusa, Leopard ma ciapki w kształcie ust. Lepart żyje w Afryce i w Azji, USA używa języka angielskiego, paszcza lwa czyli symbol dawnego imperium rzymskiego, Obama jest muzułmaninem ma duże powiązania z kościołem katolickim, Biblia mówi że antychryst ma białego konia, 4 konie apokalipsy? Jeden jest biały, biały dom w USA, papierz jeździ białym samochodem. Biblia mówi że antychryst sprowadzi bożków i pozwoli ich czcić w świątyni Boga. Izrael chce odbudować 3 świątynie. Rosja używa alfabetu greckiego stąd stopy niedźwiedzia, tutaj jest też pokazana hybryda trzech zwierząt stąd też trzy 6. Tutaj nie ma pomyłki. Antychryst ma też laboratorium genetyczne. W USA produkują ludzi hybrydy zwierząt w celu tworzenia organów dla ludzi, ale to tylko część prawdy i oowodow,Modyfikacje jedzenia. Ten świat ma 4-5 lat zanim zacznie się 7 lat męki. Było 7 lat urodzaju w Egipcie i 7 lat nieurodzaju, Biblia mówi o nieurodzaju w czasie 7 lat męki, wody będą zatrute, powietrze jedzenie. Bóg naznaczył swój kalendarz i zapisał wszystko w gwiazdach. Od 21.08.2017 do 8.04.2024 jest 7 lat od zaćmienia słońca do zaćmienia słońca i nigdy to niemialo miejsca wcześniej. 8 w bibli to nowy początek. 888= Jezus Chrystus. 8 dnia Jezus zmartwychwstał był to 1 dzień tygodnia zaraz po 7 dniu czyli po dniu szabatu. Czyli 3 dzień to zmartwychwstanie , bo On zmartwychwstał po 3 dniach i 3 nocach kalendarzu żydowskiego. Wszystko wypełnił. On jest Pierwszy i Ostatni. Wyrównują waluty dollar/funt/euro. Królestwo przeciwko królestwu się rozpadnie- Brexit. Wprowadzają nowy porządek świata, nową religię, nowa walutę. Nowe globalistyczne państwo. Nie dajcie się zwieść fałszywym Biblia, religi, Religi katolickiej. Tylko Jezus Chrystus Jest Droga Prawdą i Życiem, nikt nie przychodzi do Ojca chyba że tylko poprzez Niego.
Co za wariat!
Zamknięty w swoim wyobrażeniu Boga radykał, dostrzegający jedynie to, co dał sobie wmówić przez innych radykałów. Jedyna prawda to ta jego, jedyna słuszna interpretacja to ta jego – ego, ego, ego. I jeszcze, jakby było mało, tropiciel spisków.
Szkoda gadać. Beka
Witam chciałbym dodać że New World Translation ( Przekład Nowego Świata) wydany przez Strażnicę jest to przekład oparty na anty trynitarnych wydaniach innych tłumaczy jak np. byłego księdza katolickiego p. J. Grebera którego żona była medium i w ten sposób powstał ten przekład, inni to Wesscott od których Świadkowie Jehowy ściągnęli tłumaczenia podając za swoje. Jeżeli chodzi o tłumaczenie Biblii to mogę podać też Cylkowa czy Biblię Kalwińską jest najdokładniejszym przekładem. Szalom
Apokryfy w BT? Czytałem i jakoś nie znalazłem (chyba że chodzi o księgi Machabejskie i list św. Jakuba, odrzucone przez protesyantów).
Apokryfy to nie biblia. Zostały napisane i dodane dopiero po napisaniu bibli przez jezuitów i kościół katolicki. Nie są natchnione.maja błędy zaprzeczają same sobie. Jak Henoch mógł napisać księgę Henocha w roku 300-400 skoro został zabrany do nieba przed potopem 2500lat przed Chrystusem. W 325roku Konstantyn zmieszał kościół Chrześcijański z pogańskimi tradycjami zabobonami i bożkami, czarna magia i innymi takimi. Jest to odstępstwo czyli apostazja. Wielu dało się zwieść. Jak następuje ucisk to niektórzy szybko się gorsza. Słuchają nauk, doktryn demonów, nauk ludzi, fałszywych nauczycieli a nie Słowa Bożego. Biblia mówi tak: moi ludzie umierają za brak niewiedzy. Apokryfy nie pokrywają się z faktami histirycznymi i datami biblijnymi. Jezuici i kościół katolicki dawno temu się przyznali i wyposcili nawet książkę o tym że to oni to napisali. Jest wiele artykułów. Tak samo kościół katolicki i jezuici stali za paleniem bibli gdańskiej.
Miało być z braku wiedzy.
Panie Szymonie, czytałam Pana komentarz i się zgadzam , proszę mi polecić jaką Biblię czytać ? Mam duży dylemat i jakoś sceptycznie podchodzę do tych wszystkich wydanych Biblii
Panie Szymonie, dołączam się do prośby Pani Gosi. Pozdrawiam
Apokryfy są z tzw Septuaginty, przekładu dokonanego przez Żydów z hebrajskiego na grecki,dla Żydów z basenu morza śródziemnego,w bajki że to wymyślili jezuici wierzą tylko nieuki.
24.10.2020.Autor TEDI.Wszystkie pisma z Bibli należy je
rozumieć,te które kłamią ignorować je i szukać prawdy.
Nie należy opierać poszukiwania na jednej Biblii ponie-
waż nie ma dziś dostępnych oryginałów np: NT.ST. JEST
mocno zniekształcony a wersety są zaprzeczeniem pra-
wdy iż Bibliia jest pismem świętym i natchnionym,bo je-
st napisana przy udziale wielu ludzi,lecz jest w niej nap-
isana prawda i nie każdemu dane ją zrozumieć.
Tekst pierwszych chrześcijan to teksty Septuaginty. Np. Święty Paweł powołuje sie na teksty ST właśnie z Septuaginty. Czyli odwoływali się do tradycji żydowskiej ale z diaspory w Aleksandrii czyli Żydów którzy przeszli na grekę, a nie tradycji hebrajskiej z Jerozolimy. A w Septuagnincie są np. Mądrości Syracha czy inne pisma deuterokanoniczne. Chrześcijaństwo odniosło triumf nie tylko dlatego że to słowa Boga ale też z socjologicznego punktu widzenia dlatego że posługiwało się Greką z Septuaginty który był pewnie tak ważny jak dla nas dziś jednocześnie angielski, francuski i niemiecki razem wzięte. I NT był także pisany w grece więc piersi chrześcijanie mieli komplet pism ST i NT po grecku a nie po hebrajsku.Luter i spółka koniecznie chciał się wyróżnić od Kościoła Katolickiego więc poszedł za tradycja żydowska z Jerozolimy która w starożytności posługiwala się bardzo niewielka nawet jak na owe starożytne czasy grupa ludzi. Luter i spółka zroblili krzywdę chrześcijaństwu nawet w Piśmie Świętym. Czyli obrabowali Boga nawet z jego slow. Najlepszą biblia w języku polskim jeż zatem katolicka Biblia Pierwszego Kościoła.
Zamiast dyskusji w rodzaju ile diabłów zmieści się na czubku szpilki, bo prawie ten spór tutaj to przypomina, lepiej wielbić czcić prawdziwego Boga, który nie upiera się przy konkretnej formie swojego imienia, a ważne jest to kim jest Bóg i co znaczy Jego Imię JHWH nie ważne czy Jehowa czy Jahwe czy jeszcze inaczej w twoim języku, a ważne by wymawiać to imię, które w Biblii występuje ponad 7000 razy i określa potęgę oraz osobowość prawdziwego Boga Jehowy.
Zamiast dyskusji w rodzaju ile diabłów zmieści się na czubku szpilki, bo prawie ten spór tutaj to przypomina, lepiej wielbić czcić prawdziwego Boga, który nie upiera się przy konkretnej formie swojego imienia, a ważne jest to kim jest Bóg i co znaczy Jego Imię JHWH nie ważne czy Jehowa czy Jahwe czy jeszcze inaczej w twoim języku, a ważne by wymawiać to imię, które w Biblii występuje ponad 7000 razy i określa potęgę oraz osobowość prawdziwego Boga Jehowy.