Przysięga Jeftego (Księga Sędziów, rozdział 11)

Przeglądając książkę „Encyklopedia Biblii: źródła, historia, tradycja” natknąłem wczoraj na dość zaskakujący fragment. Omawiając Księgę Sędziów, autorzy opisują tych, których Bóg „wzbudził, by wybawili Izraela”. Byli to bojownicy o wolność, którzy powstrzymywali napór wrogich ludów. Jednym z nich był Jefte (patrz: Sędziów, rozdział 11).

Według encyklopedii:

Kiedy starsi Gileadu poprosili Jeftego, by objął dowództwo, próbował on najpierw rozwiązać konflikt na drodze dyplomatycznej. Gdy nic z tego nie wyszło, zebrał wojsko i uderzył na wroga.

 

Przed bitwą Jefte ślubował, że po wygranej walce złoży Bogu w ofierze tego, kto pierwszy wyjdzie mu naprzeciw z domu, gdy będzie wracał. Rozgromił Ammonitów, ale jego rozpacz była straszna, gdy na powitanie ojca pierwsza wybiegła córka, jego jedyne dziecko. Mimo to, a także mimo iż Prawo Izraela zabraniało ofiar z ludzi, Jefte zgodnie ze ślubem złożył córkę w ofierze całopalnej.

Takie ujęcie opowieści wiąże się z tekstem Sędziów 11:30-31 w tłumaczenia Biblii Tysiąclecia: „Jefte złożył też ślub Jahwe: ?Jeżeli sprawisz, że Ammonici wpadną w moje ręce, wówczas ten, kto [pierwszy] wyjdzie od drzwi mego domu, gdy w pokoju będę wracał z pola walki z Ammonitami, będzie należał do Jahwe i złożę z niego ofiarę całopalną?”.

Treść wzbudza słuszne kontrowersje:

1. Ofiary z ludzi były zabronione przez Zakon (Powtórzonego Prawa 12:30,31), więc kapłan nie zdecydowałby się na ich złożenie.
2. Taki ślub byłby bezbożny, a o podobnym zwyczaju babilońskim, Słowo Boże w Księdze Jeremiasza 7:31 mówiło następująco: „I zbudowali wyżynę Tofet, w dolinie Ben Hinnom, aby palić w ogniu swoich synów i córki, czego nie nakazałem i co nie przyszło Mi nawet na myśl” (wg Biblii Tysiąclecia)
3. List do Hebrajczyków 11:32 uznaje Jeftego za pozytywny przykład człowieka wiary.

Sprzeczności te wyjaśnia badacz Biblii, C.J. Peterson, który w liście do C.T. Russella podaje:

Oryginał Sędziów 11:30,31, gdy właściwie przetłumaczony, brzmi tak: ?I będzie tak, że ktokolwiek wyjdzie z drzwi mojego domu na moje spotkanie, gdy wrócę w pokoju od synów Ammonowych, ten będzie Jahwe i złożę Mu ofiarę całopalną?. Ślub ten zawiera dwie części: (1) Osoba, która spotka go przy powrocie do domu będzie należała do Jahwe i zostanie na zawsze oddana do Jego służby, tak jak Anna oddała Samuela przed jego narodzeniem (1 Księga Samuela 1:11). (2) Jefte sam miał złożyć ofiarę całopalną Bogu.

[…] Bezpiecznie można stwierdzić, że córka Jeftego została oddana na wieczne panieństwo i z tą ideą zgadzają się oświadczenia, że ?opłakiwała panieństwo? [w.37], kobiety przybywały cztery razy każdego roku by opłakiwać lub rozmawiać z nią (a nie ją) oraz to, że Jefte uczynił według swojego ślubu i ?nie poznała męża? [w.39].

To drugie tłumaczenie usuwa trudności i pokazuje, że ofiara całopalna była jedną rzeczą, a oddanie córki na służbę Bogu drugą. Smutek Jeftego jest uzasadniony, gdyż spodziewał się on, że jego jedyne dziecko [w.34] przedłuży istnienie jego rodu. Warto też pamiętać o świadectwie całego Starego Testamentu, z którego wynika, że przed narodzinami Chrystusa, kobiety Izraela szczerze pragnęły wielkiego przywileju stania się matką Mesjasza lub znalezienia się między jego przodkami. Przypominają się tu słowa Marii Panny: „odtąd błogosławioną mnie zwać będą wszystkie narody” ? czyli rozpoznają jako tę, która uzyskała błogosławieństwo bycia matką Mesjasza.

Takie wyjaśnienie znane było w pierwszych wiekach chrześcijaństwa (por. Orygenes) i w średniowieczu, o czym informację znaleźć można w przypisach Biblii Tysiąclecia [Sędziów 11:39].

Opis z „Encyklopedii Biblii…” Bertelsmanna jest więc błędny.

Dowiedz się więcej:

• Saul u wieszczki z Endor (duch Samuela)
• Mateusza 25:46: „I pójdą ci na męki wieczne”
• Odnalezienie Słowa Bożego