Wykład wygłoszony przez brata Leszka Szpunara na spotkaniu zboru w Bydgoszczy, 15 grudnia 2024 roku:

IMIONA W PIŚMIE ŚWIĘTYM

Omówienie zjawiska

Definicje:

 

Imię to gr. onoma, hebr. szem – osobiste, nierodowe miano człowieka; używane obok nazwiska lub nie.

Pseudonim (z stgr. ψευδώνυμος pseudonymos, dosł. „pod fałszywym imieniem”) – indywidualna nazwa danej osoby, inna niż jej oficjalne imię i nazwisko.

Przykłady:

Nieformalne imię dla kogoś lub czegoś, zwłaszcza imię, którym nazywają cię przyjaciele lub rodzina, zwykle oparte na twoim prawdziwym imieniu lub charakterze : Zawsze używamy przezwiska Bee dla naszej córki Elizabeth. „Darwin” to przezwisko, które dostał w liceum, ze względu na zainteresowanie nauką.

Zbiorcza lista synonimów słowa pseudonim:

alias, czyli, imię, inaczej zwany, kryptonim, ksywa, ksywka, miano, nazwa, nick, przezwisko, przydomek, pseudo, vel.

Przenośnie znaczenia imienia: sława, rozgłos; reputacja, opinia, honor…

Można zatem:

Rzucić cień na czyjeś dobre imię. Szargać dobre imię rodziny, instytucji. Zdobyć sobie imię pisarza, naukowca, dobrego aktora itp.

Zwroty zawierające słowo imię:

Przylgnęło do kogoś imię lekkoducha, głupca, zdrajcy.

Robić coś w imieniu kogoś (z czyjegoś upoważnienia).

Nazywać coś po imieniu (po prostu, bez ogródek; nie siląc się na delikatność).

Każdy z nas ma imię, nadawane po urodzeniu, każdy ma też nazwisko.

Właściwie każda rzecz na świecie ma swoją nazwę.

Nazywanie wszystkiego, co nas otacza, ma niezwykle długą tradycję

– sięgającą stworzenia świata: I nazwał Bóg światłość dniem, a ciemność

nazwał nocą… i tak ze wszystkim: niebo, ziemia, morze.

W Małym słowniku teologicznym Karla Rahnera i Herberta Vorgrimlera czytamy:

Człowiek ujmuje, odróżnia i umieszcza jakąś rzecz w całości swej świadomej dopiero wtedy, kiedy nada jej imię, lepiej, pozwala, żeby rzeczywistość, która się mu ukazuje, sama nadała sobie imię…

 1 Mojż.2: 19 A gdy stworzył Pan Bóg z ziemi wszelki zwierz polny, i wszelkie ptactwo niebieskie, tedy je przywiódł do Adama, aby obaczył, jakoby je nazwać miał: a jakoby nazwał Adam każdą duszę żywiącą, tak aby było imię jej.

Do czego służy imię?

Kiedyś imiona nadawano nie tylko w celu identyfikacji danej osoby. Nadawanie imienia stanowiło życzenie, przepowiednię na późniejsze życie. Czasem przypominało jakieś ważne wydarzenie. Zwracano uwagę na znaczenie imienia i cechy, którymi obdarzy ono osoby je noszące. O tych imionach mówimy, że były to imiona mówiące.

Przykłady pozabiblijne:

Indianie : Rączy Jeleń , Szybka Strzała

Kościół rzymsko – katolicki:  dodatkowe imię przy bierzmowaniu.

Wędrówka Pielgrzyma Johna Bunyana

– tytułowa postać: Chrześcijanin;

– pozostałe postaci: Mądry, Tłumacz, Wielkie Serce, Rzetelny, Bojaźliwy, Rycerz Prawdy, Pobożniś, Obłudnik, Nieufny, Lękliwy, Czujny, Zmienny itp.

– cytat (mówi pan Zmienny z miasta Piękne Słówka): Spokrewnione jest ze mną niemal całe miasto. Do moich krewnych zalicza się w szczególności pan Chorągiewka-na-wietrze, pan Modniś, pan Piękne Słówka. Zalicza się do nich pan Gładki, pan Dwulicowy, pan Wszystkiemu-rad oraz proboszcz naszej parafii – pan Dwujęzyczny.  Żona Zmiennego była córką pani Obłudnicy.

Przykłady biblijne

W Starym testamencie imię jest częścią osoby, określa jej tożsamość (1 Sm 25,25).

Niech pan mój nie zwraca uwagi na tego nicponia Nabala, bo on jest jak jego imię „Nabal” oznacza, że w nim jest [wiele] głupoty, ja zaś, twoja służebnica, nie widziałam sług mojego pana, których przysłałeś.

Nabal” po hebr. oznacza człowieka mającego różne braki moralne.

Nadawanie imienia często wiązało się z podkreśleniem wyróżniającej cechy jego nosiciela lub przypomnieniem wydarzenia, jakie towarzyszyło narodzinom.

Nadanie imienia w Biblii oznaczało zarówno w Nowym,  jak i Starym Testamencie wejście na nową drogę życia, otrzymanie zadania. Często było zmieniane, np. Abram zostaje Abrahamem, Jakub – Izraelem, Szymon staje się Piotrem, a Szaweł – Pawłem.

Józef i jego egipskie imię 1 Mijż.41: 43-45  I kazał go obwozić na drugim swym wozie, a wołano przed nim: «Abrek!» Faraon, ustanawiając Józefa zarządcą całego Egiptu, rzekł do niego: «Ja jestem faraonem, ale bez twej zgody nikt nie ośmieli się czegokolwiek przedsięwziąć w całym kraju egipskim. I nadał Józefowi imię Safnat Paneach. Dał mu też za żonę Asenat, córkę kapłana z On imieniem Poti Fera. Józef stał się zarządcą ziemi egipskiej. 

Boanerges (synowie gromu) – Mar.3:17 Jakuba, syna Zebedeuszowego, i Jana, brata Jakubowego, (którym dał imię Boanerges, to jest, synowie gromu) .

Dlaczego Bóg czasem zmieniał imię jakiejś osoby w Biblii?

Gdy Bóg zmieniał czyjeś imię i nadawał jej nowe, to zazwyczaj ustanawiał nową tożsamość.

Lucyfer ( łac. lucifer – niosący światło, jutrzenka, gwiazda poranna )  zostaje Szatanem (przeciwnikiem).

(Iz. 14:12 (Iz. 14:12-14). Łuk. 4:5-6 Obj. 12:9, 12

Bóg zmienił imię Abrama, oznaczające wysoki ojciec na Abraham, oznaczające ojciec mnóstwa narodów (1Mojż.17.5).

W tym samym czasie Bóg zmienił imię żony Abrahama z Saraj, oznaczające moja księżniczka na Sara, oznaczające matkę narodów (1 Mojż. 17.15).

Ta zmiana imienia miała miejsce, gdy Bóg zawarł z Abrahamem przymierze obrzezania. Bóg również utwierdził swoją obietnicę obdarowania Abrahama synem, dokładnie z Sary, i powiedział mu, aby nadał swojemu synowi imię Izaak, oznaczające śmiech. Pamiętamy, że Abraham miał innego syna, Ismaela, z służącej Sary, Hagar. Ale obietnica Boża, błogosławienia narodów przez Abrahama miała się spełnić z linii Izaaka, z której wywodził się Jezus (Mat. 1.1-17; Ew. Łuk. 3.23-38). Izaak był ojcem Jakuba, który stał się Izraelem. Jego dwunastu synów utworzyło dwanaście plemion Izraela- Żydów. Fizyczni potomkowie Abrahama i Sary utworzyli narody.

W sensie duchowym, ich potomkowie są nawet jeszcze liczniejsi. Gal.3.29 mówi, że wszyscy, którzy należą do Jezusa Chrystusa- Żydzi, poganie, mężczyźni czy kobiety- są potomkami Abrahama, dziedzicami według obietnicy.

Bóg zmienił imię Jakuba, które znaczyło zastępca na Izrael, oznaczające mający moc u Boga (1 Mojż. 32.28). To się stało, gdy Jakub odebrał pierworództwo Ezawowi (1 Mojż. 25) i odebrał błogosławieństwo Ezawa (1 Mojż. 27), uciekł od swojego brata do wujka Labana (1 Mojż. 28), ożenił się z Leą i Rachelą (1 Mojż.29), uciekł od Labana (1 Mojż. 31), a potem zmagał się z Bogiem, gdy przygotowywał się na spotkanie z Ezawem. Jakub oszukał swojego brata, został oszukany przez swojego wujka, potem oszukał wujka (1 Mojż. 30), a teraz przechodził przez terytorium należące do jego brata, aby uciec od gniewu wujka. Słyszał, że Ezaw wyjdzie mu na spotkanie i obawiał się o swoje życie. Tej nocy Jakub zmagał się z mężczyzną, który później odkrył swoją tożsamość jako Bóg. Jakub uchwycił się go aż do momentu, gdy otrzymał błogosławieństwo. To właśnie w tym momencie Bóg zmienił jego imię. Jakub już nie będzie zastępcą i oszustem. Raczej zostanie rozpoznany jako Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi i zwyciężyłeś (1 Mojż. 32.28).

W Nowym Testamencie Jezus zmienił imię Szymon, oznaczające Bóg słyszał na Piotr, co oznacza skała, kiedy po raz pierwszy powołał go na ucznia ( Jan. 1.42). To właśnie Piotr wypowiedział słowa Tyś jest Chrystus, Syn Boga żywego ( Mat. 16.16). Jezus później odnosi się do niego jako Piotra i stwierdza, że deklaracja Piotra była podstawą czy skałą, na której zbuduje swój kościół ( Mat. 16.17-18).

Dlaczego Bóg nadał niektórym osobom nowe imiona? Biblia nie podaje jego powodów, ale być może miało to im pokazać, że zostali przeznaczeni do nowej misji w życiu. Nowe imię było sposobem ukazania boskiego planu i również zapewniało ich, że Boży plan zostanie w nich spełniony.

Czy nie dostrzegamy przeżyć podobnych do zdarzeń, jakie mały miejsce w życiu Jakuba? Wybrani Boży, Kościół Chrystusowy weszli do dzieła Bożego i doświadczyli wielkich słów Boskiej prawdy: „Stare rzeczy przeminęły, oto się wszystkie nowymi stały” (2 Kor. 5:17).

Czasem wybór imienia stanowi dla rodziców nie lada kłopot !?

Tego kłopotu zostali pozbawieni niektórzy rodzice znani z kart Ewangelii – u Łukasza (1, 13). Czytamy, że Anioł Pański Gabriel nawiedził kapłana Zachariasza, żeby mu przekazać, że jego żona urodzi mu syna, któremu ma dać na imię Jan.

Ten sam anioł przychodzi pół roku później (Łk 1, 26-38) do Maryi, żeby jej przekazać podobny komunikat, z tym że o niebo ważniejszy – oto poczniesz i porodzisz syna, któremu dasz na imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego.

Na wypadek, gdyby Maryja zapomniała, anioł powtarza jeszcze tę informację Józefowi, mówi mu, że Maryja (Mt 1, 21): pocznie i porodzi Syna, któremu nadasz imię Jezus, On bowiem zbawi swój lud od jego grzechów. Dasz mu na imię Jezus, bo zbawi swój lud. Te dwie informacje wydają się nie mieć ze sobą wiele wspólnego. Nieco ponad 33 lata później jesteśmy świadkami tego, że Jezus zbawia, ale na etapie zwiastowania ta przyczynowość wydaje się nie mieć sensu – ale tylko dla nas, bo nie usłyszeliśmy tego po hebrajsku. Imię Jezus też przecież coś znaczy! Trzeba zacząć od tego, że chyba w całym chrześcijańskim świecie używamy (w nieco odmiennym brzmieniu) łacińskiej formy Jesus powstałej z greckiej wersji tego imienia (Ἰησοῦς). Oryginalnie, po hebrajsku, brzmi ono Jehoszua, w skrócie Jeszua lub Joszua. Jednak to właśnie to imię jest częścią imienia Jezus!

Jehoszua oznacza Jahwe zbawia. Któremu nadasz imię Jezus, ponieważ On zbawi swój lud. Dla Józefa ten związek przyczynowo-skutkowy był oczywisty – dacie Mu imię, które opisuje to, po co przyszedł. My tego językowo nie czujemy, bo nie mamy jak. I nie tylko my – już pierwsi chrześcijanie o innym niż żydowskie pochodzeniu byli w tej samej sytuacji. Józef mówił po hebrajsku (lub aramejsku), ale Ewangelia o Synu Bożym została spisana po grecku, więc już na tym etapie przekazu gubi się znaczenie Jego imienia.

Mesjasz – Boży Pomazaniec

Na kartach Ewangelii bardzo często pojawia się jeszcze jedno słowo, którym zwracamy się do Jezusa, mianowicie Chrystus. Χριστός (christos) to greckie słowo, które oznacza namaszczony, a kiedy pojawia się z rodzajnikiem, czyli przyjmuje formę rzeczownika, wtedy znaczy pomazaniec. A o kim powiemy pomazaniec? Pierwsze skojarzenie: musiał to być ktoś pomazany, posmarowany czymś. I dokładnie o to chodziło – namaszczony czy pomazany to był taki, któremu wylano olejek na głowę.

Olejków używano w sytuacjach wyjątkowych i dla przyznania zaszczytu, funkcji dlatego pomazaniec to ktoś szczególnie wybrany. Słowo to pojawia się ponad 50 razy w Starym Testamencie i zazwyczaj dotyczy kapłanów, proroków i królów.

W Starym Testamencie zapisano je po hebrajsku i tym razem ta oryginalna wersja brzmi znajomo – Meszjah, czyli Mesjasz. Zasadniczo Chrystus i Mesjasz to jedno i to samo słowo, tylko zapisane w innych językach. Termin ten oznaczał tytuł nadawany wybrańcom Boga i takiego naznaczonego, namaszczonego na zbawcę Wybrańca oczekiwali Żydzi, pisząc o Nim w psalmach i księgach prorockich. Kiedy Jezus w Ewangeliach nazywany jest Chrystusem, odnosi nas to właśnie do tego oczekiwania.

Jezus jest TYM Chrystusem, tym oczekiwanym Pomazańcem. Kiedy po Zmartwychwstaniu uczniowie rozpoznali w Jezusie Mesjasza, tytuł ten przylgnął do Niego na stałe. Przez to do dzisiaj odczuwany jest bardziej jak przydomek, a w konsekwencji niemal jak nazwisko. JEZUS CHRYSTUS.

Ale słowa mają znaczenie i warto o nich pamiętać, kiedy wzywamy imienia Jezus, które nam mówi, że Bóg zbawia nas od naszych grzechów, i że ten Jezus jest Chrystusem, czyli oczekiwanym Bożym Pomazańcem.

Urzędowe funkcje Jezusa łączą z zadaniami, jakie stały przed Nim, a te z Jego imionami. Wg Pisma świętego było ich 21 (samych imion było więcej ). I tak:

Bóg podał w Biblii doskonałą diagnozę każdej z form zła i dla każdej zapewnił doskonałe lekarstwo w odpowiednim urzędzie z 21 urzędów Chrystusa. By pomóc nam w lepszym zrozumieniu tego, przypomnijmy tych 21 form zła wraz z odpowiednim urzędem Chrystusa, ustanowionym dla uleczenia każdej z nich, umieszczając je obok siebie:

1) Niewola śmierci z powodu długu – ODKUPICIEL

2) Skazańcy potępieni przez prawo – ORĘDOWNIK (1 Jan.2:1) Rzecznik wobec Ojca

W Pierwszym Liście św. Jan Apostoł zachęca tych, którzy zgrzeszyli, aby zwrócili się do Chrystusa, który dzięki swej ofierze odkupieńczej stał się naszym Rzecznikiem wobec Ojca.

Dzieci moje, piszę wam to dlatego, żebyście nie grzeszyli. Jeśliby nawet kto zgrzeszył, mamy Rzecznika wobec Ojca – Jezusa Chrystusa sprawiedliwego (1 J 2, 1).

3) Utrata sprawiedliwości – SPRAWIEDLIWOŚĆ (Rzym. 2:13-15)

4) Samolubne i świeckie życie – OBLUBIENIEC

5) Wyobcowanie między Bogiem a człowiekiem – NAJWYŻSZY KAPŁAN             (Rzym.3:21-26)

6) Ignorancja NAUCZYCIEL       (Prorok) ( Mat.23:8; Jan8:31,32)

7) Zniewoleni przez szatana – WYZWOLICIEL    (Jan 8: 31,32,36 )

8) Wrogość wobec prawdy, sprawiedliwości i świętości – WÓDZ        (Żyd.2:10)

9) Niezdolność do właściwego doświadczania boskich myśli, uczuć i woli – GŁOWA (Ef.1:22; Mat.21:42)

10) Nieufność między Bogiem a człowiekiem – POŚREDNIK (1Tym. 2:4-6)

11) Umieranie i śmierć – OJCIEC (Jan.6:33,51)

12) Brak doskonałego prawa  – PRAWODAWCA    (Mal.2:6,7)

13) Niepokoje i konflikty – KSIĄŻĘ POKOJU       (Łuk.2:14; Iz. 9:6,7)

14) Brak dyscypliny – KRÓL ( 1 Tym.6:15-16)

15) Brak Boskiej znajomości – OBJAWICIEL

16) Niepraktyczność zabiegów zbawiennych – WYKONAWCA (Jan 5:9,20; Mat.28:18-20 )

17) Choroby fizyczne, umysłowe, artystyczne, moralne i religijne – LEKARZ     (Mal.4:2 )

18) Zwierzchnictwo i kontrola szatana – PAN       (Jan 10:27; 14:15,23)

19) Brak zdolności do skutecznego przejścia procesu sądu – SĘDZIA    (Ps.96:1-   13; 98:1-9; Dz. Ap. 17:31)

20) Nieczystość – OCZYSZCZAJĄCY, RAFINATOR (Mal.3:2-4)

21) Zubożenie – DOSTARCZYCIEL (Pasterz – 1 Piotr.5:4; Żyd.13:20)

Jezus miał otrzymać nowe imię:

Obj. 19:11,12

11 Potem ujrzałem niebo otwarte:
a oto biały koń, a Ten, co na nim siedzi, zwany Wiernym i Prawdziwym,
oto sprawiedliwie sądzi i walczy.
12 Oczy Jego jak płomień ognia, a na Jego głowie wiele diademów.
Ma wypisane imię, którego nikt nie zna prócz Niego.

Podobnie Jego naśladowcy:

Obj. 2:17

17 Kto ma uszy, niechaj posłyszy, co mówi Duch do Kościołów.
Zwycięzcy dam manny ukrytej i dam mu biały kamyk, a na kamyku wypisane imię nowe, którego nikt nie zna oprócz tego, kto [je] otrzymuje.

Obj. 3: 4,5, 12

4 Lecz w Sardes masz kilka osób, co swoich szat nie splamiły; będą chodzić ze mną w bieli, bo godne są tego.
5 Tak szaty białe przywdzieje zwycięzca, i z księgi życia imienia jego nie wymażę. I wyznam imię jego przed moim Ojcem i Jego aniołami.

12 Zwycięzcę uczynię filarem w świątyni Boga mojego, i już nie wyjdzie na zewnątrz. A na nim imię Boga mojego napiszę i imię miasta Boga mojego,
Nowego Jeruzalem, co z nieba zstępuje od mego Boga, i moje nowe imię.

Filip.4:3

3 Także proszę i ciebie, prawdziwy Syzygu, pomagaj im, bo one razem ze mną trudziły się dla Ewangelii wraz z Klemensem i pozostałymi moimi współpracownikami, których imiona są w księdze życia.

Łuk. 10:20

20 Jednakże nie z tego się cieszcie, że duchy się wam poddają, lecz cieszcie się, że wasze imiona zapisane są w niebie».

Napomnienia:

5 Mojż. 5:11

Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, w błahych rzeczach, bo nie dozwoli Pan, by pozostał bezkarny ten, kto wzywa Jego imienia w błahych rzeczach.

2 Mojż. 20:7

Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, w błahych rzeczach, bo nie pozwoli Pan, by pozostał bezkarny ten, kto wzywa Jego Imienia w błahych rzeczach.

Mamy chodzić w nowości żywota, dbać o dobre imię. Wszyscy. Nie tylko bracia starsi i diakoni, którzy dzisiaj będą wybrani. Łatwo stracić dobre imię. Trudno je odzyskać.

Życzę każdemu z nas dobrych wyników w tych staraniach.