Typy biblijne

Obecność typów to jedna z wyjątkowych i tajemniczych cech Biblii. Czym właściwie są typy biblijne, jak je rozpoznawać i czym różnią się od proroctw i przypowieści tłumaczy brat Leszek Szpunar:

Nagranie ze zboru Pana w Bydgoszczy, 12 lutego 2023 r.

Typy biblijne

List do Rzymian 5:14 – „A przecież śmierć rozpanoszyła się od Adama do Mojżesza nawet nad tymi, którzy nie zgrzeszyli przestępstwem na wzór Adama. On to jest typem Tego, który miał przyjść.

1 List do Koryntian 10:6,11 – „Stało się zaś to wszystko, by mogło posłużyć za przykład dla nas, abyśmy nie pożądali złego, tak jak oni pożądali. (…) A wszystko to przydarzyło się im jako zapowiedź rzeczy przyszłych, spisane zaś zostało ku pouczeniu nas, których dosięga kres czasów.”

Nawet postronni obserwatorzy dostrzegaja, że przykładamy dużą wagę do typów. Poświęca się im sporą część naszych zebrań i wiele miejsca w naszej literaturze. Mówiąc o literackości Biblii wspomina się o jednym z wykładników tej literackości, jakim jest obecność figur retorycznych, czyli takich sposobów ukształtowania wypowiedzi, które zakładają obecność literalnego / dosłownego/ i figuralnego / przenośnego / znaczenia w celu wyjaśnienia, ozdobienia lub podkreslenia przekazywanej mysli / obrazowość /. Takimi figurami są porównania, metafory, przypowieści, alegorie i …TYPY.

Ogólne rozważania prowadzące do definicji :

Typ a inne figury retoryczne :

Podstawową cechą, która różni typ od innych figur retorycznych, jest to , iż te ostatnie funkcjonują tylko na płaszczyźnie językowej, podczas gdy typy na dwóch płaszczyznach : językowej i w rzeczywistości, tzn. w ich skład wchodzą przedstawienia pewnych faktów i same fakty. Miał to na myśli br. Rssell, który odpowiadając na pytanie : Jaka jest różnica między słowami typ , figura i obraz ? – powiedział:

„Typ jest figurą i jest także obrazem, nakreślonym do wyprowadzenia pewnych ważnych spraw i szczegółów… Obraz, figura albo przypowieść ma wagę i wartość według charakteru osoby, która uczyniła obraz albo przypowieść odpowiednio do swej istotnej zasługi. Typ byłby ponad to wszystko w tym , że jest jasniejszym określeniem i obejmuje Boskie przewidzenie i zrządzenie. B ó g daje TYPY. Człowiek może dać obrazy, figury albo przypowieści … Typ jest akuratnym wzorem swego antytypu, tak jak drukarskie czcionki odpowiadają temu , co jest wydrukowane z nich.” / Ks. Pytań… s. 631 /

Br. Johnson / TP ’79 s.71, nr 306 /  : „…typami są : instytucje , osoby , zasady , rzeczy i wydarzenia Starego Testamentu oraz osoby …Nowego Testament przepowiadające przyszłe rzeczy.”

Br. Johnson / TP ’70 s.69 / : „Oto główne figury retoryczne Biblii, o których chcemy podać kilka uwag i przytoczyć kilka przykładów : porównanie , metafora , przypowieść , typ …

Typ a proroctwo : Istnieje pewne podobieństwo między typem a proroctwem – przepowiadają przyszłość. W proroctwie jest jednak mowa tylko o przyszłości , typ mówi o przyszłosci prezentując teraźniejszość lub przeszłość. Autorzy piszący proroctwa byli świadomi , że prorokują, autorzy typów tego nie wiedzieli. Wiedział tylko Bóg .

Typ a alegoria i przypowieść : Podobieństwo polega na tym , że zarówno typ , jak i przypowieść prezentują rzeczywistość, która jest zapowiedzią innej. Różnica – przedstawiona w typie rzeczywistość naprawdę istniała / historia /, w przypowieści mamy do czynienia z fikcją literacką , zmyśleniem.

Definicje . Dotychczasowe rozważania pozwalają ustalić , że w literaturze Prawdy słowo t y p  używane jest w trzech znaczeniach . Oto one :

  1. Typ to jeden z siedmiu sposobów nauczania nas przez Boskie Słowo / rzędów myśli

Bożych /. Definicja najogólniejsza , najobszerniejsza .

  1. Typ to figura retoryczna , która polega na tym , że przedstawia pewne rzeczywiście

istniejące instytucje , osoby , zasady , wydarzenia itp. będące zapowiedzią przyszłych . W tym znaczeniu figury tworzy człowiek / grając rolę kronikarza /.

  1. Typami są instytucje , osoby , zasady , rzeczy itp. przedstawione w Biblii , które są

zapowiedzią przyszłych instytucji … W tym znaczeniu typy daje Bóg , powołując do istnienia owe instytucje …

Ustalenia terminologiczne : Pary wyrazów t y p  i  a n t y t y p , o b r a z  i p o z a o b r a z, f i g u r a  i  p o z a f i g u r a  traktowane są w naszej literaturze zamiennie, synonimicznie.

W stosunku do trzeciej definicji najściślejsze jest określenie t y p  i  a n t y t y p .

Etymologia i zastosowanie w Nowym Testamencie . Polskie słowo  t y p wywodzi się z greckiego  t y p o s  / l.mn.  t y p o i /. W greckim NT słowo  t y p o s  pojawia się 15 razy . Jeden raz pojawia się wyraz  t y p i k o s  utworzony od   t y p o s  i  powinno być przetłumaczone jako ‘typicznie’ / w tł. ang. , w naszych ‘wzór’ – 1 Kor.10 : 11 / .

Słowo  t y p o s  w greckim NT użyte jest w czterech znaczeniach :

  1. ‘znak’ – Jan 20 : 25.
  2. ‘przykład’ – 2 Tes. 3 : 9 ; 2 Tym. 4 : 12
  3. ‘wzór’ – Ap. 7 : 43,44 / kształt / ; Żyd. 8 : 5 / kształt /
  4. ‘typ’ – Rzym. 5 : 14 ; 1 Kor. 10 : 6 i 11 – interesujące nas znaczenie ; trzecia definicja.

W 1 Piotra 3 : 21 w j. gr. Występuje wyraz a n t i t y p o s / w polskim przekładzie ‘wzór’/. Oznacza on wypełnienie typu. Żyd. 9 : 24 – antitypa , wyraz pokrewny .

Synonimy słowa  t y p o s : Wystepują one w Gal. 4 : 24 / przez co znaczą się insze rzeczy /

Kol. 2 : 16, 17 / cień / ,  Żyd. 9 : 9 ,23 ; 10 : 1 / cień przyszłych dóbr !! / ; Ef. 5 : 32 ; Żyd. 6 :20 ; 7 : 11 , 15 , 17 ; Żyd. 7 : 3 ; Jan 2 ; 11 ; Rzm. 1 : 17 .

Nowy Testament – polskie tłumaczenie : W żadnym ze wspomnianych wersetów ani słowo t y p o s  , ani wyrazy pokrewne lub synonimiczne nie zostały przetłumaczone  słowem

t y p  . Zastępowano je polskimi ‚znak’, ‘wzór’, ‘przykład’, ‘podobieństwo’, ‘kształt’itp.

Typowość Biblii – nie rodzi kontrowersji. Budzi je pytanie : Co w Biblii jest a co nie jest typem ? Zdania różnych badaczy Biblii na ten temat są podzielone. Nie zawsze też istnieje zgoda, gdy chodzi o wyjaśnianie , co jest typem czego ?

Sposoby rozpoznawania typów w Biblii  / Typy Biblii, TP ’79, s.72, nr 306 /. Brat Johnson podaje 10 sposobów / metod / rozpoznawania typów w Biblii. Siedmiu z nich używał

Br. Russell, trzech dalszych br. Johnson. Oto przykładowo dwa sposoby :

  1. Jeśli Biblia wyraźnie oswiadcza, że cos jest typiczne, to możemy być pewni, że tak jest : Gal. 4 : 21-31 / w. 24 ; stąd wiemy, że Sara, Agara, Izaak i Ismael są typami ; 1 Kor. 10 : 1-11 / w. 6 i 11 ; podróż Izraela po pustyni jest typem ; Żyd. 9 : 23, 24 – przybytek i posługa najwyższego kapłana typem.
  2. Porównywanie rzeczy z jednej dyspensacji z rzeczami z drugiej . Jan 3 :14,15 – ‘jako’ , wąż miedziany ; Gal. 4 : 28-31 – ‘jako’ Izaak’.

Czy znajomość typów potrzebna do zbawienia ?!

Nie. Znajomość typów daje nam jednak jeszcze większe uznanie dla wielkości i mądrości Boga. W typach ukrytych jest też wiele niezwykłych zagadnień dotyczących Boskiego planu zbawienia.

1 thoughts on “Typy biblijne”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *